Mặc Trung Quốc từ chối ra tòa, Philippines vẫn kiên quyết kiện

"Hôm nay là Scarborough, ngày mai sẽ là cả thế giới" - Khẩu hiệu chống chính sách bành trướng của Trung Quốc tại Biển Đông của người Philippines

Trong một tuyên bố hôm 20/2, Bộ Ngoại giao Philippines cho biết đã nhận được từ Đại sứ Trung Quốc Mã Khắc Thanh một văn bản về việc Trung Quốc từ chối yêu cầu ra tòa phân xử tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông cùng Philippines.

Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Philippines khẳng định “hành động của Trung Quốc sẽ không ảnh hưởng tới quá trình khiếu kiện của Philippines”.

Trợ lý của Tổng thống Philippines Benigno Aquino, ông Rene Almendras cũng cho hay chính phủ nước này đã dự đoán được việc Trung Quốc phớt lờ kế hoạch đưa vụ việc lên Liên Hiệp Quốc và nhấn mạnh: “Trọng tài sẽ tiến hành các công việc theo Phụ lục VII của Công ước Quốc tế về Luật Biển 1982 (UNCLOS) và hội đồng trọng tài sẽ được thành lập mà có hoặc không có sự tham gia của Trung Quốc”.

“Tất nhiên, chúng tôi vẫn đang đi đúng hướng. Chúng tôi sẽ không tiến hành nếu như chúng tôi không có đủ cơ sở để theo kiện”, ông Almendras khẳng định.

Ngày 22/1/2013, Philippines đã đệ đơn kiện lên Tòa án trọng tài Liên Hiệp Quốc theo Công ước về Luật biển năm 1982 mà cả hai nước đều ký kết.

Philippines muốn tòa án ra tuyên bố rằng đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc đối với phần lớn diện tích biển Đông trên cơ sở “đường lưỡi bò” phi pháp do Bắc Kinh tự vẽ ra là trái pháp lý.

Đệ trình cũng đề nghị Trung Quốc “ngừng những hành động trái pháp luật xâm phạm chủ quyền và quyền tài phán của Philippines theo UNCLOS 1982.”

Hôm 19/2, Trung Quốc đã chính thức ra tuyên bố bác bỏ việc Philippines đề nghị đưa vụ việc ra tòa án quốc tế và tiếp tục khăng khăng quan điểm cần phải giải quyết tranh chấp dựa trên đàm phán song phương.

Tuy nhiên, theo UNCLOS, tòa án trọng tài quốc tế vẫn có thể thụ lý đơn kiện ngay cả khi Trung Quốc từ chối tham gia. Manila có thể yêu cầu Chủ tịch Toà án trọng tài Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (ITLOS) ra quyết định thành lập Hội đồng trọng tài.

Theo AFP, mặc dù Trung Quốc có thể lựa chọn bác bỏ phán quyết cuối cùng của tòa án nhưng nếu như phán quyết của Liên Hiệp Quốc cho rằng yêu sách của Trung Quốc là trái pháp lý thì đó sẽ là một đòn giáng mạnh về ngoại giao đối với Bắc Kinh.