Ông Tập Cận Bình, Tổng bí thư đảng Cộng sản Trung Quốc
Nhóm Thượng nghị sĩ Mỹ đang ở thăm Philippines hôm thứ Ba do Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Edward Royce dẫn đầu đã lên tiếng kêu gọi Trung Quốc nên đồng ý với Philippines đưa tranh chấp chủ quyền Biển Đông ra Hội đồng trọng tài Liên Hợp Quốc về Luật Biển phân xử.
Trước đó Philippines đã tiến hành một nước đi được cho là táo bạo khi quyết định kiện "đường lưỡi bò" phi pháp mà Trung Quốc tự vẽ ra trên Biển Tây Philippines (tức Biển Đông) ra Hội đồng trọng tài Liên Hợp Quốc về Luật Biển.
Bắc Kinh đã không đưa ra một phản ứng chính thức, nhưng Hồng Lỗi, người phát ngôn Bộ Ngoại giao nước này vẫn tái khẳng định cái gọi là "chủ quyền không thể tranh cãi" ở Biển Đông.
Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ cho rằng, mặc dù Washington không phải một bên tranh chấp, nhưng Mỹ ủng hộ một giải pháp thông qua con đường ngoại giao và "được quốc tế công nhận."
"Tốt nhất là Trung Quốc nên tham gia vào vụ kiện này theo đúng quy định của luật pháp quốc tế", Thượng nghị sỹ Royce nói với AP sau cuộc gặp Ngoại trưởng Philippines, "chúng tôi muốn làm dịu những căng thẳng và tiếp cận vấn đề từ quan điểm ngoại giao."
Phái đoàn Thượng nghị sĩ Mỹ có mặt tại Manila hôm thứ Hai và sang Bắc Kinh sáng nay 30/1 như một phần của chuyến công du châu Á, nơi Mỹ đang cố gắng tái khẳng định sự hiện diện của mình thời kỳ hậu chiến tranh Afghanistan và Iraq.
Trong một diễn biến khác có liên quan, ngày 29/1 khi phát biểu trước Hội nghị Bộ Chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc, Tập Cận Bình đã nhấn mạnh, Trung Quốc sẽ không bao giờ đem "lợi ích cốt lõi" đi đổi chác, Bắc Kinh quyết không thỏa hiệp về "chủ quyền, an ninh và lợi ích của mình".
Ông Bình nói với 24 thành viên còn lại trong Bộ Chính trị rằng, Trung Quốc theo đuổi chính sách "phát triển hòa bình", nhưng sẽ không bao giờ "hy sinh quyền lợi chính đáng hoặc các lợi ích cốt lõi".
"Dù là quốc gia nào cũng đừng mơ Trung Quốc sẽ chấp nhận đem các 'lợi ích cốt lõi' của mình đi đổi chác, đừng mơ Trung Quốc sẽ chấp nhận ăn 'trái đắng' tổn hại đến chủ quyền, an ninh và lợi ích phát triển quốc gia", Tập Cận Bình nhấn mạnh.
Quan điểm "quyết không đổi chác" được Tập Cận Bình đưa ra đúng thời điểm Philippines kiện "đường lưỡi bò" phi pháp của Trung Quốc ra Hội đồng trọng tài Liên Hợp Quốc về Luật Biển và ngay trước thềm chuyến công du 2 nước của nhóm Thượng nghị sĩ Mỹ.
Từ động thái này có thể thấy khả năng Trung Quốc chịu "ra tòa" cùng với Philippines gần như bằng không và có lẽ Manila cũng đã tiên liệu việc này, nhưng nói như Tổng thống Aquino, kiện "đường lưỡi bò" phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông là cần thiết, bởi nếu không Bắc Kinh sẽ được đằng chân, lân đằng đầu, sau Scarborough sẽ tới lượt Bãi Cỏ Rong (nằm trong quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam mà Philippines cũng đang tuyên bố chủ quyền - PV).
