Trung Quốc lại tăng thêm ngân sách quốc phòng?

Ngày mai (5/3), Quốc hội Trung Quốc sẽ nhóm họp đề bàn thảo một trong những vấn đề quan trọng: có tăng ngân sách quốc phòng hay không?

Sau gần ba thập niên liên tục tăng chi phí quốc phòng, sức mạnh quân sự của Trung Quốc hiện gây lo ngại cho các nước đang có tranh chấp chủ quyền với Bắc Kinh ở những vùng biển có tầm quan trọng chiến lược và trữ lượng lớn về dầu khí, như Biển Đông và biển Hoa Đông. Hải quân Trung Quốc hiện đứng hàng thứ hai trên thế giới, chỉ sau Mỹ về mặt quy mô, có đủ khả năng hoạt động ở vùng biển sâu, xa bờ, và tiếp tục tuần tra, luyện tập tại những nơi đang có tranh chấp. Các vụ đối mặt giữa tàu Trung Quốc và Nhật Bản ở quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, tại biển Hoa Đông, kéo dài hơn sáu tháng qua, đang trở nên nguy hiểm hơn. Bên cạnh đó, Trung Quốc có tranh chấp với nhiều quốc gia láng giềng về chủ quyền ở Biển Đông.

Để thực hiện kế hoạch triển khai lực lượng hải quân, giới chuyên gia quân sự cho rằng ngân sách quốc phòng năm nay của Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng ở mức hai con số, tức là trên 10%. Nghê Lạc Hùng, chuyên gia về quân sự ở khoa Khoa học Chính trị và Luật pháp, Đại học Thượng Hải, nhận định theo các dự báo thì ngân sách quốc phòng còn tăng mạnh và “với thái độ như hiện nay, Trung Quốc sẽ không để cho bất kỳ nước nào ‘đe dọa mình’”.

Song song với các hoạt động tuần tra để khẳng định chủ quyền của Bắc Kinh tại các nơi đang có tranh chấp chủ quyền, như ở Biển Đông và biển Hoa Đông, Trung Quốc còn điều tàu chiến tới vùng Vịnh Aden và ở ngoài khơi Somali, tham gia vào kế hoạch của Liên hợp quốc ngăn chặn hải tặc. Tháng trước, Bắc Kinh thông báo đợt điều động tàu chiến lần thứ 14 đến khu vực này, kể tháng 12/2008.

Các động thái nói trên cho thấy Trung Quốc không ngừng gia tăng sức mạnh quân sự, mở rộng tầm hoạt động ra xa hơn, thay vì chỉ tiến hành các luyện tập ở bên trong lãnh thổ và tuần tra tại các vùng biển gần bờ, như trong các năm gần đây. Sự phát triển bộ máy quân sự như vậy cần phải có ngân sách lớn cho kế hoạch hiện đại hóa vũ khí, các thiết bị quân sự, đặt mua hoặc đóng tàu chiến, tàu ngầm, máy bay tiêm kích và tên lửa.

Sự gia tăng ngân sách quốc phòng của Trung Quốc gây quan ngại không chỉ cho các quốc gia láng giềng đang có tranh chấp chủ quyền với Bắc Kinh về biển đảo

Năm 2012, Bắc Kinh thông báo ngân sách quốc phòng là 106 tỷ USD, tăng 11,2% so với năm 2011. Nhưng nhiều chuyên gia quân sự nước ngoài cho rằng một số chi tiêu quân sự của Trung Quốc không trong ngân sách được công bố. Bộ Quốc phòng Mỹ nhận định là các khoản chi thực của Trung Quốc có thể dao động trong khoảng từ 120-180 tỷ USD. Như vậy, ngân sách quốc phòng của Trung Quốc chỉ đứng sau Mỹ.

Tuy vậy, Trung Quốc cũng gặp khó khăn trong việc quản lý ngân sách quốc phòng, vào lúc giới lãnh đạo chính trị và quân sự lên tiếng báo động về nạn tham nhũng và phí phạm trong quân đội, hiện có tới 2,3 triệu binh sĩ. Quân đội Trung Quốc vừa đưa ra một loạt quy định mới nhằm quản lý chặt chẽ hơn các khoản chi tiêu, như trong lĩnh vực xây dựng, cung ứng vật tư, tổ chức hội thảo và đón tiếp khách, nhằm giảm lãng phí và chống tham nhũng.

Các quy định mới này đã được Tổng Bí thư đảng Cộng sản kiêm Chủ tịch Quân ủy Trung ương, Tập Cận Bình, thông qua, cũng hướng các khoản chi ngân sách quốc phòng vào việc nâng cao khả năng tác chiến, trang bị vũ khí công nghệ cao và tăng cường luyện tập và điều này càng làm cho các nước láng giềng lo ngại.