Nhà cho thuê, lối thoát hẹp!

Sau chủ trương cho phép doanh nghiệp chia nhỏ căn hộ, rồi lại cho chuyển đổi dự án nhà thương mại sang nhà ở xã hội, mới đây, Bộ Xây dựng tiếp tục trình Dự thảo kiến nghị thí điểm chuyển dự án thương mại sang làm nhà cho thuê. Như vậy, doanh nghiệp đã có rất nhiều hướng ra cho dự án. Tuy nhiên, “cửa” để chuyển dự án sang nhà cho thuê cũng khiến doanh nghiệp khá “lăn tăn”.

DN đầu tư Dự án nhà cho thuê được hưởng nhiều ưu đãi về thuế và vốn vay  

Nhu cầu nhà cho thuê lớn

Theo phản ánh của nhiều doanh nghiệp ngành BĐS, chủ trương cho doanh nghiệp chia nhỏ căn hộ dự án của Bộ Xây dựng là một hướng tích cực gỡ khó cho doanh nghiệp trong bối cảnh thanh khoản thị trường rất thấp. Việc cho chuyển đổi dự án sang nhà ở xã hội cũng trở thành “phao cứu sinh” với nhiều chủ đầu tư có dự án không còn thích hợp với việc phát triển nhà thương mại và đang gặp khó khăn về nguồn vốn triển khai.

Trong nỗ lực gỡ khó cho doanh nghiệp BĐS, mới đây, Bộ Xây dựng tiếp tục trình Thủ tướng Quyết định thí điểm chuyển đổi dự án nhà để bán sang nhà cho thuê. Mặc dù mô hình chuyển đổi này chỉ là thí điểm với 5 dự án, tại 3 địa bàn là TP. HCM, Vĩnh Long, Bắc Ninh. Song, theo Bộ Xây dựng, nếu mô hình thí điểm thành công, việc chuyển đổi sẽ được tiến hành trên diện rộng.

Theo Bộ Xây dựng, tỷ lệ nhà ở cho thuê ở nước ta chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ: khoảng 6,3% tổng số hộ dân sở hữu nhà ở tại Hà Nội, 19% tại TP. HCM, từ 4 - 6% tại các đô thị loại 1. Với tỷ lệ rất thấp (nếu so với các nước trên thế giới), nhưng nhà ở cho thuê chủ yếu là ký túc xá sinh viên và nhà ở công nhân, được xây bằng vốn ngân sách hoặc tư nhân đầu tư xây dựng để kinh doanh.

Cũng theo Bộ Xây dựng, trong khi nhu cầu về nhà ở của người dân còn rất nhiều, thì lượng hàng tồn kho BĐS (nhà ở thương mại - PV) tại các địa phương rất lớn. Tuy nhiên, thu nhập của người dân lại không đủ đáp ứng để mua được nhà. Do vậy, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp để phát triển quỹ nhà ở cho thuê, có mức giá phù hợp với thu nhập của người dân.

Nhà nước và doanh nghiệp đều… cẩn trọng

Cũng giống chủ trương chuyển dự án thương mại sang nhà ở xã hội, doanh nghiệp chuyển dự án thương mại sang nhà cho thuê cũng được đề xuất để nhận nhiều chính sách ưu đãi. Cụ thể, doanh nghiệp chuyển dự án sang nhà cho thuê sẽ được hưởng mức thuế thu nhập doanh nghiệp 10% và được vay vốn lãi suất ưu đãi lên tới 70% tổng mức đầu tư dự án nhà cho thuê.

Ngoài ra, doanh nghiệp sẽ được miễn giảm tiền sử dụng đất. Vì vậy, mức giá nhà cho thuê sẽ chỉ dao động trong khoảng 35.000 đồng/m2/tháng tại các khu công nghiệp, trong khi mức giá tại khu đô thị là 65.000 đồng/m2/tháng. Sau 5 năm kể từ ngày công trình đưa vào sử dụng, doanh nghiệp được quyền bán căn hộ tại dự án cho những khách hàng có nhu cầu sở hữu.

Theo TS. Phạm Sỹ Liêm, Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, việc cho phép chuyển đổi dự án nhà thương mại sang nhà cho thuê là một chủ trương tốt, do nhu cầu về nhà cho thuê của các đối tượng có thu nhập thấp ở các đô thị hiện nay rất lớn. Tuy nhiên, để doanh nghiệp chấp nhận chuyển đổi và để mức giá thuê phù hợp hơn với thu nhập người dân, cần có sự hỗ trợ nhiều hơn nữa từ các chính sách của Nhà nước.

Ông Nguyễn Văn Kha, Chủ tịch HĐQT CTCP Đầu tư Nhà Từ Liêm cũng thừa nhận việc cho phép chuyển đổi dự án sang nhà cho thuê có thể “gỡ khó” cho doanh nghiệp có dự án đã đầu tư nhưng lại không bán được hàng. Tuy nhiên, ông Kha cho rằng, các doanh nghiệp sẽ rất thận trọng, vì đầu tư dự án nhà cho thuê cần lượng vốn rất lớn, nhưng thời gian thu hồi vốn sẽ kéo dài nên không phải doanh nghiệp nào cũng mặn mà.

Về phía Bộ Xây dựng, ông Kha cho rằng, việc chỉ chọn thí điểm tại một số dự án cũng chứng tỏ sự thận trọng của nhà quản lý. Bởi nhu cầu nhà cho thuê thực tế rất nhiều, nhưng nếu giá cả quá cao, dự án cho thuê lại nằm ở những vị trí không đầy đủ hạ tầng, điều kiện sinh hoạt, việc lôi kéo khách thuê sẽ hết sức khó khăn.

“Vì thế, giải pháp chuyển đổi dự án nhà thương mại sang nhà cho thuê trên thực tế không phải là một lối thoát tốt với đại đa số doanh nghiệp”, ông Kha cho biết.